University of Twente Student Theses

Login

Lean & Green Bouwen : De synthese van Duurzaam Bouwen en Lean Bouwen in het bouwproces van vrijstaande woningen.

Konijnenberg, J.D. (2014) Lean & Green Bouwen : De synthese van Duurzaam Bouwen en Lean Bouwen in het bouwproces van vrijstaande woningen.

[img] PDF
3MB
Abstract:In dit onderzoeksrapport wordt beschreven hoe een bouwbedrijf als SelektHuis de synthese van Duurzaam Bouwen en Lean Bouwen kan gebruiken om bouwprocessen efficiënter en duurzamer te maken. Hierbij is eerst een conceptueel model van Lean & Green Bouwen opgesteld, welke vervolgens in de praktijk is onderzocht bij SelektHuis, één van de drie grootste particuliere, vrijstaande woningbouwers van Nederland (R. Brons1, persoonlijke communicatie, 28 mei 2013). Allereerst is bepaald wat de synthese van de concepten Duurzaam Bouwen en Lean Bouwen inhoudt. Een literatuuronderzoek heeft duidelijk gemaakt dat Duurzaam Bouwen "een dusdanige manier van bouwen is dat hier aan de huidige behoefte wordt voldaan, zonder dat de mogelijkheden voor andere volkeren en toekomstige generaties worden verminderd.” ((BOOM-SI, Milieukundig Onderzoek- & Ontwerpburo, 2006 p.8). Binnen het concept staat centraal dat de impact van alle bouwactiviteiten op de duurzaamheidaspecten people (o.a. veiligheid, gezondheid en leefbaarheid), planet (milieukwaliteit, mobiliteit en natuur), prosperity (o.a. welvaart, werkgelegenheid en winst) en project (o.a. omgevingskwaliteit, degelijkheid en visuele kwaliteit) zo minimaal of, waar mogelijk, zo positief mogelijk is. Lean Bouwen is een concept dat zijn oorsprong vindt in de auto-industrie. Lean Bouwen is afgeleid van Lean productie en staat voor "een manier van denken en een manier van waarde, innovatie en groei leveren door: meer te doen met minder - minder arbeid, materieel, materiaal, tijd en ruimte gebruik om zaken in lijn te brengen om zo goed mogelijk te voldoen aan de waardeverwachtingen van de klant.” (vrij naar: Terry & Smith, 2011). De twee principes die bij Lean Bouwen centraal staan zijn: maximale waarde creëren voor de klant en minimalisatie van verspillingen in de verschillende processen. Lean & Green Bouwen Wanneer de principes van Duurzaam Bouwen en Lean Bouwen met elkaar worden vergeleken, zijn er vlakken waarbij de concepten van elkaar verschillen en ze elkaar versterken. De synthese tussen Lean en Duurzaam bouwen wordt in dit rapport Lean & Green Bouwen genoemd en kan in de volgende definitie worden samengevat: Het zonder verspillingen realiseren van bouwobjecten, die voor de klant maximale waarde vertegenwoordigen, zonder dat de mogelijkheden van toekomstige generaties om te voldoen aan hun behoeften negatief worden beïnvloed door de impact van alle activiteiten die worden ondernomen om de realisatie ervan mogelijk te maken" (vrij naar BOOM SI, 2006 en Terry & Smith 2011). Lean & Green Bouwen zoekt dus een evenwicht tussen verduurzaming en procesoptimalisatie. Om Lean & Green Bouwen succesvol te laten zijn, moet het concept op verschillende lagen binnen een organisatie worden geïmplementeerd. Op basis van de traditionele organisatievorm van bouwbedrijven, worden binnen dit onderzoek een drietal niveaus erkend binnen Lean & Green Bouwen:  strategisch niveau: top management, waar beslissingen worden gemaakt die te maken hebben met de algemene bedrijfsvoering;  tactisch niveau: het afdelingsniveau, waar maatregelen worden getroffen die bijdragen aan het bereiken van strategische doelen; en  operationeel niveau: het niveau van de werkvloer, waar maatregelen worden genomen die bijdragen aan het bereiken van tactische doelen. Lean & Green Bouwen is geoperationaliseerd in de vorm van een conceptueel model, welke binnen het onderzoek is verfijnd tot het model zoals weergegeven in Figuur 1. Er is daarbij sprake van drie niveaus (niet hiërarchisch, maar parallel ingedeeld) met daaronder negen principes die de basis vormen van het concept Lean & Green Bouwen. Op basis van de theoretische overeenkomsten tussen Duurzaam Bouwen en Lean Bouwen en de onderverdeling in drie verschillende niveaus, worden de principes van strategisch Lean & Green Bouwen, tactisch Lean & Green Bouwen en operationeel Lean & Green Bouwen nu achtereenvolgens behandeld. Strategisch Lean & Green Bouwen Het eerste deel van het praktijkonderzoek is gericht op het strategische niveau van Lean & Green Bouwen. Hierbij zijn de volgende drie principes getoetst bij SelektHuis:  Focus op maximale toegevoegde waarde voor de klant; de mate waarin het primaire bouwproces is gericht op het zo goed mogelijk voldoen aan de behoeften van de kopende klant en het milieu en een zo goed mogelijke afstemming tussen deelprocessen. Vanuit zowel Duurzaam Bouwen als Lean Bouwen is het van belang om zo goed mogelijk te voldoen aan de behoeften van de klant. Om dit te doen is in de eerste plaats noodzakelijk dat het primaire proces het bedrijf in staat stelt om een volledig en juist beeld te krijgen van de specifieke klantbehoeften. Dit principe van strategisch Lean & Green Bouwen is onderzocht door middel van een waardefactoren-onderzoek, waarin een aantal SelektHuis-medewerkers heeft aangegeven welke factoren volgens hen voor de gemiddelde SelektHuis-klant van belang zijn. Bij SelektHuis blijkt dat klantbehoeften uiteenlopend kunnen zijn en dat het primaire proces kan worden verbeterd door meer aandacht te besteden aan de juiste en complete identificatie van klantbehoeften. Door het perspectief van het milieu als klant kan de mate van Duurzaam Bouwen worden gewaarborgd en door deelprocessen als klanten van elkaar te beschouwen kan de mate van Lean Bouwen worden bevorderd.  Afstemming tussen het primaire proces en de klantbehoeften; de flexibiliteit van het primaire bouwproces om op een efficiëntie manier in te spelen op de specifieke behoeften van de klant. Het tweede principe van strategisch Lean & Green Bouwen is dat het primaire bouwproces op een efficiënte manier moet kunnen voorzien in de klantbehoeften. Door middel van documentenonderzoek en een interview met een commercieel adviseur is onderzocht hoe dit in de praktijk terugkomt bij SelektHuis. Hieruit blijkt dat afstemming tussen het eigen primaire bouwproces en de potentiële klanten van groot belang is. Zo is de groep potentiële SelektHuis klanten door een aantal factoren (o.a. de financiële crisis) de afgelopen jaren veranderd en blijkt het huidige primaire SelektHuis-proces minder goed aan te sluiten bij een deel van deze groep potentiële klanten (met name bij complexe projecten).  De ruimte die het primaire bouwproces biedt voor systematische identificatie, preventie, reductie en eliminatie van verspillingen. Het derde principe van strategisch Lean & Green Bouwen is dat binnen het primaire bouwproces ruimte bestaat voor een systematische manier van het oplossen van verspillingen in de processen. Om processen vanuit Lean & Green principes te verbeteren, moeten verspillingen worden vastgesteld en opgelost. Bij SelektHuis is in de praktijk al duidelijk geworden dat systematische aanpak van verspillingen voordelen biedt. Zo is de afstemming tussen de tekenkamer en de bouwploegen verbeterd, doordat een uitvoerder de verantwoordelijkheid op zich nam om de schakel te vormen tussen deze twee afdelingen. Tactisch Lean & Green Bouwen Het tweede deel van het praktijkonderzoek is gericht op het tactische niveau van Lean & Green Bouwen. Daarbij zijn de volgende twee principes getoetst bij SelektHuis:  De manier waarop gemotoriseerde verplaatsingen worden geminimaliseerd. Gemotoriseerde verplaatsingen zijn vanuit zowel Duurzaam als Lean Bouwen onwenselijk. De verplaatsingen zijn niet waardetoevoegend en zorgen voor onnodige kosten, risico's en negatieve milieueffecten. Bij SelektHuis is onderzocht in hoeverre de logistieke processen zijn gericht op minimale gemotoriseerde verplaatsingen. Hiervoor is een documentenonderzoek uitgevoerd en is de medewerker die verantwoordelijk is voor logistiek geïnterviewd. Uit het onderzoek blijkt dat SelektHuis slechts een deel van de logistieke processen in eigen beheer coördineert. Daarmee ligt de verantwoordelijkheid voor de minimalisatie van deze soort verspilling bij de logistieke partner. De rol van SelektHuis is beperkt tot het samenwerken en motiveren van de logistieke partner en mogelijk op het selecteren van de logistieke partners op basis van de mate van Lean & Green werken. Samenwerking met partners binnen de bouwketen moet op dit punt centraal staan.  De manier waarop materiële verspillingen worden geminimaliseerd. Materiële verspillingen zijn onwenselijk vanuit zowel Duurzaam als Lean Bouwen. Bij SelektHuis is een bouwafvalonderzoek uitgevoerd, waarin door middel van een visuele methode op de bouwplaats en een documentenonderzoek is vastgesteld hoe met het onderwerp bouwafval wordt omgegaan. De resultaten van het onderzoek laten zien dat er geen potentieel waardetoevoegende materialen worden verspild en dat het grootste deel van het bouwafval bestaat uit verpakkingsmateriaal. Analyse van de data heeft geleid tot de conclusie dat SelektHuis meer volgens de principes van Lean & Green Bouwen kan gaan werken door grotere bouwafvalcontainers te gebruiken en door bouwafvalscheiding op de bouwplaats uit te voeren. Operationeel Lean & Green Bouwen Het derde en laatste deel van het praktijkonderzoek is gericht op het operationele niveau van Lean & Green Bouwen. Daarbij is onderzoek gedaan naar:  De manier waarop verspillingen in de vorm van defecten, overbewerking, onnodig transport en onnodige beweging, in prefabricageprocessen worden geminimaliseerd. Waar het strategische en tactische niveau belangrijk zijn voor de facilitatie van Lean & Green Bouwen, moet dit op operationeel niveau tot uiting komen. Om deze reden zijn een vijftal prefabricageprocessen onderzocht. De gedetailleerde registratie van alle handelingen binnen verschillende productiestappen van een topgevel en een luifeldak heeft geleid tot de identificatie van diverse verspillingen. Hierbij is de nadruk gelegd op verspillingen in de vorm van (1) defecten, (2) overbewerking, (3) onnodig transport en (4) onnodige beweging. Uit het onderzoek blijkt dat elk van de vier soorten verspillingen voorkomt binnen de vijf deelprocessen. Het gedetailleerde inzicht in de verspillingen binnen de prefabricageprocessen heeft het mogelijk gemaakt om aandachtspunten te definiëren voor procesoptimalisatie en om tot maatregelen te komen. De gebruikte methode is geschikt om allerlei processen en activiteiten te onderzoek op "werkvloerniveau" om daarmee uiteindelijk de mate van Lean & Green Bouwen te vergroten. Conclusie Een bouwbedrijf, zoals SelektHuis, kan de duurzaamheid en efficiëntie van haar bouwprocessen vergroten door het gepresenteerde model van Lean & Green Bouwen in te bedden binnen de gehele organisatie. Allereerst moet het bouwbedrijf op strategisch niveau de randvoorwaarden scheppen om Lean & Green te gaan werken, onder andere door het primaire proces af te stemmen op de specifieke klantbehoeften waarin het bedrijf wil voorzien en door reductie van verspillingen centraal te stellen. Vervolgens moet het bouwbedrijf op tactisch niveau streven naar duurzame en efficiënte procesinrichting, onder andere in de vorm reductie van onnodige gemotoriseerde verplaatsingen en in de vorm van inperking van de hoeveelheid materiële verspilling. Tot slot moet op operationeel niveau de daadwerkelijke effecten worden gerealiseerd. Verspillingen moeten hier op een systematische manier worden opgelost. Wanneer Lean & Green Bouwen als concept verder wordt ontwikkeld en wordt geïmplementeerd binnen bouwbedrijven worden stappen gezet richting een duurzamere en efficiëntere bouwsector.
Item Type:Essay (Master)
Clients:
SelektHuis B.V., Rijssen
Faculty:ET: Engineering Technology
Subject:56 civil engineering
Programme:Civil Engineering and Management MSc (60026)
Link to this item:https://purl.utwente.nl/essays/64635
Export this item as:BibTeX
EndNote
HTML Citation
Reference Manager

 

Repository Staff Only: item control page