University of Twente Student Theses

Login

Zorgaanbieders vergelijken : een onderzoek naar de problematiek van het vergelijken van zorgaanbieders en de ondersteuning hierbij voor cliënten met een verstandelijke handicap die gebruik maken van een pgb

Lamoen, Ingrid van (2007) Zorgaanbieders vergelijken : een onderzoek naar de problematiek van het vergelijken van zorgaanbieders en de ondersteuning hierbij voor cliënten met een verstandelijke handicap die gebruik maken van een pgb.

[img] PDF
336kB
Abstract:Tijdens een informatiebijeenkomst gaf een cliënt aan problemen te hebben met het kiezen van een zorgaanbieder. Deze cliënt had gekozen voor het ontvangen van een persoonsgebonden budget, maar had moeilijkheden met het vergelijken van verschillende zorgaanbieders omdat deze naar zijn mening een verschil in zorgaanbod toonden. Naar aanleiding hiervan is de vraag gesteld of dit zorgaanbod, in de verstandelijk gehandicaptensector, inderdaad verschilt en hoe zorgaanbieders dan wel met elkaar vergeleken kunnen worden. Om deze vraag te beantwoorden is begonnen met een uiteenzetting van het proces dat een cliënt doorloopt, van het recht op zorg tot het individuele zorgaanbod van zorgaanbieders. De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is een volksverzekering die inwoners van en werknemers in Nederland verzekert tegen extreem hoge ziektekosten die gemaakt worden bij bijvoorbeeld een chronische ziekte. Onder deze verzekering vallen ook de kosten voor de zorg en ondersteuning die mensen met een verstandelijke beperking vaak hun hele leven nodig hebben. Wanneer zij vanuit de AWBZ zorg willen ontvangen kunnen zij zich laten indiceren door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Deze onafhankelijke organisatie stelt dan vast bij welke acties, in bijvoorbeeld zelfredzaamheid en algemene dagelijkse levensbehoeften, de cliënt zorg en/of ondersteuning nodig heeft. Dit leidt tot een indicatie in één of meer van de zeven zorgfuncties van de AWBZ; persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding, activerende begeleiding, tijdelijk verblijf, behandeling en langdurig verblijf. De zorgfuncties zijn opgedeeld in klassen die aangeven hoeveel uur per week zorg en/of ondersteuning nodig is. Voor de eerste vijf zorgfuncties kan een cliënt ervoor kiezen van het zorgkantoor niet de directe zorg te ontvangen, zorg in natura, maar een subsidie waarmee hij of zij vervolgens zelf zorg kan inkopen. Dit persoonsgebonden budget (pgb) mag de cliënt, onder een aantal voorwaarden, naar eigen inzicht besteden. Met behulp van de zorgfuncties wordt een groot deel van de individuele zorgvraag van cliënten vastgelegd, maar er blijven een aantal aspecten over die de cliënt zelf nog in moet vullen zoals de tijdstippen waarop de zorg gewenst is en de locatie van dagbesteding, tijdelijk en langdurig verblijf. De cliënt heeft de mogelijkheid een zorgaanbieder te kiezen die het beste past bij de complete individuele zorgvraag. Waar de cliënt bij zorg in natura alleen een keuze kan maken tussen zorgaanbieders die het zorgkantoor gecontracteerd heeft, breidt de cliënt met een pgb zijn keuzemogelijkheden uit doordat deze beperking vanuit het zorgkantoor hierbij vervalt. De zorgaanbieders waaruit een cliënt vervolgens kan kiezen zijn niet alleen instellingen, maar ook particulieren, waarvan velen aangeven de zorg voor iedere cliënt op maat te maken. Volgens de cliënt van de informatiebijeenkomst is het kiezen tussen zorgaanbieders zeer moeilijk doordat hun zorgaanbod nauwelijks met elkaar te vergelijken is. Daarom is vervolgens één individuele zorgvraag opgesteld op basis van een bestaande casus en naar verschillende zorgaanbieders gestuurd om te achterhalen of zij inderdaad allen met een ander zorgaanbod komen. Hieruit blijkt dat het maken van een vergelijking niet zozeer bemoeilijkt wordt door een daadwerkelijk verschil in aanbod, maar door de verschillende manieren waarop zorgaanbieders informatie geven. Naast een verschil in formuleringen onderscheiden zorgaanbieders zich ook van elkaar door de hoeveelheid informatie die zij geven. Gezien de casus waarop de zorgaanbieders hun informatie gebaseerd hebben kan geconcludeerd worden dat de waargenomen verschillen tussen zorgaanbieders te wijten zijn aan een gebrek aan specificiteit in de zorgvraag; er zal duidelijker aangegeven moeten worden welke informatie cliënten van zorgaanbieders willen hebben voor het maken van een vergelijking. Om cliënten ondersteuning te bieden bij het kiezen van een zorgaanbieder is er onderzocht welke kenmerken van zorgaanbieders cliënten belangrijk vinden om mee te nemen in hun vergelijking. Er zijn drie veldpartijen geïnterviewd; een cliëntenvereniging, het zorgkantoor en het CIZ. De kenmerken die zij noemen zijn beoordeeld naar hun bruikbaarheid voor de cliënt. Bij het maken van een eerste vergelijking is het voor cliënten niet haalbaar om alle zorgaanbieders te bezoeken. Daarom is er ten eerste een onderscheid gemaakt tussen kenmerken die ‘op papier te zetten zijn’ en kenmerken die ‘persoonlijk meegemaakt moeten worden’. Daarnaast is er nog een aantal kenmerken die pas gemeten kunnen worden wanneer een cliënt al zorg ontvangt van een zorgaanbieder. Voor een eerste vergelijking, waar het in dit onderzoek om gaat, is alleen de eerste categorie kenmerken bruikbaar voor cliënten. In deze categorie vallen de kenmerken ‘verhouding tussen professionals en leerlingen’, ‘groepsgrootte, leeftijdvariatie en het aantal begeleiders’, ‘huisvesting’, ‘het verloop van personeel’, ‘het zorgplan’, ‘keuzes van de cliënt’, ‘snelheid van de zorgaanbieder’, ‘deskundigheid van de zorgaanbieder’ en ‘prijs van de zorg’. Een vergelijking van zorgaanbieders op deze kenmerken geeft echter geen sluitend oordeel over de te maken keuze. Ten eerste omvat het maar een deel van alle als belangrijk bestempelde kenmerken. En ten tweede bestaat het ‘meten’ van de kenmerken uit simpele, voor cliënten te hanteren methoden die niet per definitie geschikt zijn voor het nauwkeurig vaststellen van bijvoorbeeld kwaliteit van zorg. Doordat cliënten moeite hebben met het vergelijken van zorgaanbieders kunnen de doelen van de AWBZ niet bereikt worden. Cliënten zouden met hun keuzemogelijkheden moeten zorgen voor meer concurrentie en meer doelmatigheid van zorgaanbieders. Maar doordat zij niet weten hoe ze moeten kiezen, kunnen ze ook geen eisen stellen. Daarom is het van belang dat cliënten geïnformeerd en ondersteund worden in het verkrijgen van informatie en het maken van een vergelijking tussen zorgaanbieders. De aanbevelingen hebben dan ook betrekking op het verdelen van verantwoordelijkheden en taken zodat de juiste informatie van zorgaanbieders verkregen kan worden en op de juiste manier gebruikt kan worden door cliënten. Daarnaast moet onderzocht worden of dezelfde problemen zich voordoen in andere regio’s dan Twente en omgeving en in andere sectoren van zorg zodat, wanneer dat het geval blijkt te zijn, ook daar kan worden gestart met het informeren en ondersteunen van cliënten en het verzamelen van informatie van zorgaanbieders. Tenslotte zal geëvalueerd moeten worden of de extra ondersteuning aan cliënten de problemen die zij ondervinden bij het vergelijken van zorgaanbieders vermindert en of de concurrentie tussen zorgaanbieders en de doelmatigheid die de AWBZ beoogt gestegen zijn.
Item Type:Essay (Bachelor)
Faculty:BMS: Behavioural, Management and Social Sciences
Subject:88 social and public administration
Programme:Health Sciences BSc (56553)
Link to this item:https://purl.utwente.nl/essays/58178
Export this item as:BibTeX
EndNote
HTML Citation
Reference Manager

 

Repository Staff Only: item control page